تورک ~ türk

[1)اؤزل آد]تورٌک سؤزونون آنلامی: بو کلمهتؤر همک› )تورٌ همک سؤزوندن آلیناراق یارادیجی، تؤره دیجی و اوٌرهتن مفهوموندادیر و بونلارین یانیجا بیر سیرا مجازی معنالار تاپیب، اؤرنک اوچٌون تورٌهییش، دوْغوش، گوجٌ، اَرک، سوْی، تؤره یه باغلی، ایییلیک، دوْغرولوق و دوٌزَنلیلیک، دودمان، یئتگین اینسان، دایانیقلی شکلینده ده معنالانیبدیر، بو کلمه نژادی مفهوم داشیمادان چوخ گئنیش معنا گؤسته ریر، بو آد آلتیندا آغ ساری و قیرمیزی در یل یلردن توتوب مختلف دین و اینان جلار یئرتوتوللار و بو کلمه مدنی و کوٌلتورل بیرآنلام اوْلوب و توٌرکجه دانیشان و تورک عادت وعنعن هلرینی و گلهنک وگؤرهن کلرینی داشییان خالق و اوُلوسلارا دئییلیر؛ خالق ایچینده تورٌک سوْیوندان اوْلان ویا تورٌک دیلینده دانیشان هر اینسانا توٌرک دئییلیر. هون دؤنمی تورک سؤزونون یعنی گوجلو « تورک هون » قارشیلیغی هون/ قوُن سؤز ایدی، و اوْنلارا هون دئییردیلر، تورک سؤزو رسمی حالدا ملّت و دؤولت آدیندا ایلک دفعه گؤی تورک حکومتی طرفیندن ایشلندی، تورک سؤزو چوخ اسکی زامانلاردا توٌروٌک، تؤروک و توُروکی شکلینده ؛ یازیلمیشدیر و زامانلا تورٌک شکلینهدوشوبدور 8
(آذربایجان سؤزلوگو - 2013؛ اسماعیل جعفرلی)

[2)اؤزل آد]تورٌک سؤزونون اسکیلیگی: بو حاقدا مختلف )نطرلر واردیر: بورادا بونلارین نئچه سینی وئریریک: چینلیلر’ین دئدیکلری بیلینمکده دیر. اینسانلیغین ،(Yu-eçi) تورکلر’ه یوائچی ایکینجی آتاسی قبول ائدیلئن ح نوح’ون بؤیوک اوغلو یافئث’ین آدیندا بیر اوغلو اولدوغو دا قبول ائدیلیر. (Türk) تورٌک (Yafes) توُکوُئ- توُروککوُ- تورٌک- تؤروٌک- تورٌوک- ائتروٌسک- Tu-) ائتروُسجی- تروُسک-توُرسجی- تورساکا- ترس- ترک kue- Turukku- Türk- Törük- Türük- Etrüsk- Etrusciکیمی کلمهلر مختلف (trusk- Tursci- Tursaka- trs- trk دورلرده تورکلره دئییلن آدلارین بیر سیراسیدیر. ایسترابون یالنیز “لیدیا (Herodot) اوندان اؤنجه ایسه هئرودوت ،(Strabon) قارا -(Frakiya) و قوزئی فراکیا (Anadolu) آنادولو ،(Lidiya) (Truska- Etrusk) « تروُسکا لاری- ائتروُسک لار » دنیز” واد یسیندن (Pelask) « پئلاسک لارلا » یونانیستانین ان اسکی ساکی نلری اولان عینی کوٌلتوره صاحب اولما لاریندان دانیشیر، بو ندان باشقا اورتاق فیکیرده (Plini) هئرودوت، ایسترابون و بؤیوک پلینی (Arsena- Asena) ( او لاراق اونلارین اؤزلرینه “آرسئنا”(آسئنا آدینی اونلارا « Etrüsk ائتروٌسک » ، آدلاندیرماسی ندان قونوشور آدینی « Turşa تورشا » ، نی یونا نلار « Truska تروسکا » ، لاتین لار کلم هسی « Asena آسئنا » ، ایسه اونلارا میصیرلی لر وئرمی شدیر بیلدیگینیز کیمی تورک دیلینده “دیشی قورد” آنلامیند ادیر! آیریجا بیلدیگیمیز کیمی ده روما ایمپاراتورلوغونو ایلک افسانه سینده یئر نی امیزدیرن و « Romul - Remi رومول و رئمی » ، آلان دیشی قورد دور، ائتروسکلردهکی تارچوْن « اونلارا صاحب چیخان قورد ائتروسک اصیللی روْما کر الی تارقوُینیوس ،(Tarchon) آدی ایله ایلگ یل یدیر. (Tarkan) « تارکان » آدی (Tarquinius) آنلامیندا اولابیلیر،آنجاق آنادولوداکی « یؤنهتیجی » (بو سؤزجوک هاتتی (هیتیت ،(Tarhunt) تانر یسی تارهونت (Luvi) لوویلرین (İskandinav) حتی ایسکاندیناو ،(Taru) تانر یسی تارو (Hatti (Taranis) تانر یسی تارانیس (Kelt) کئلت ،(Thor) تانری سی توْر سؤزو « تارکان » ، آدلارینین آراسیندا ایلگی قورماق موٌمکوندور تورکجه کؤکنلیدیر، آیریجا، ایرتیش اوْیماغینین 20 قولو ندان بیر ینین آد یدیر، بیر دئییشده تورک سؤزونون دَییشیلمیش شکلیدیر سؤزلر ینین « خان » و « تار » ، و آیری دئییشده سؤز مورکّب سؤزدور سؤزو تارماق سؤزوندن آلیناراق « تار » ، بیرلشم هسی ندن یارانمیشدر دوزٌنله مه و تارازلاما مفهوموندادیر بو حاقدا تار سؤزونون آنلامینا باشچی، لیدئر، » کلم هسی ده تور کلرده « خان » ، باخابیلیرسینیز آنلا ملاریند ادیر؛ آرتیق بیلگی اوچٌون ائتروٌسک، تورٌک « سوْیلو سؤزجوقلرینه و 167 جی قایناغا باخابیلیرسینیز. بو حاقدا آیری بیر سؤزه اشاره ائتمک یارارلیدیر: بعضا بیر سیْرا مورخلر ویا دیل اوُزمانلاری بئله مطرح ائدیرلر کی گویا چین یاخینیندا بیر داغ وارایمیشکی تورکلرین ایلک یاشادیغی یئر اوْراسیایدی و چون چینلیلر بو داغا توُجوئ ویا توُکیو دئییردیلر بو سببدن بو قوْومون آدی بو داغ آدیندان قالمادی، بئله بیر یوْروم قطعا دوٌز اوْلابیلمز، بو « ر» سببد نکی چینلی تلفّظدادا گؤروندوگو کیمی و چیندیلینده حرفی یوخدور « ر» حرفینین اوْلمادیغی اوچٌون توُکیو سؤزوندهده حالبوکی تورٌک کلمهسینده بو حرفین اوْلماسی آیری بیریوْروما یول آچیر، بئلهکی وقتی چین دیلینده بو حرف یوخدورسا و اگر بو ملّتین آدی چین دیلدن آلینیبدی نجور اوْلوب بو ملّت بو آدی آلیرکن اؤزوندن بیر حرفده اضافه ائدیبدیر و بو منطقله دوٌز گلمیر، و یئنهده دئمک اوْلارکی بو موضوعنون عکسی و ترسی دوٌز اوْلابیلیر، بو کلمه بو ملّتین اؤز دیلینین دوْغما سؤزودور و اؤزگه بیر قوْوم (چین لیلر) بو کلمهنی ائشیدرکن اؤز دیللرینه اوُیقون اوْلاراق بونو تلفظ حرفینی تلفظ ائدهبیلمهلری سببی ایله توٌرک « ر» ائدیبلر و اوْنلارین سؤزونو توُکیو شکلینده دئییبلر.
(آذربایجان سؤزلوگو - 2013؛ اسماعیل جعفرلی)

[4)اؤزل آد] تورٌک سؤزیله اولان یئر آدلاری: 1-ملایرین )5 کندیستانیندان بیری، 50 کندی و * 32000 نفر نفوسو واردیر، اهال ینین بیربؤلومو تورکدور. 2-برازجاندا داغ آدی.آستارا، شیروان؛ شیراز (إسَلّویه) بوُکان (إشا) بُرازجان (توٌرکَکی) دا کند آدی، بم- مهرج(إآباد، 18 کب * 130 / ی تو) ده کند آدی.
(آذربایجان سؤزلوگو - 2013؛ اسماعیل جعفرلی)

توركجه - توركجه lüğətdə توركجه تورک sözünün توركجه mənası nədir? توركجه dilindəki تورک sözünün توركجه dilindəki mənasını yuxarıda oxuya bilərsiniz.